
Een gereformeerd boerengezin wordt getroffen door de dood van een kind. Door de ogen van Jas zien we hoe de familieleden elk op hun eigen manier omgaan met het verlies. Vader en moeder zijn volledig verlamd door verdriet en zien niet hoe Jas, haar zusje Hanna en haar broer Obbe ondertussen langzaam ontsporen. De avond is ongemak deed me denken aan Het Smelt, overigens een eerdere winnaar van de Hebban Debuutprijs. Ik vond het verhaal schrijnend en smerig, maar tegelijkertijd wist het boek naast walging weinig emotie bij me los te maken. Het taalgebruik las niet altijd even prettig door de vele vergelijkingen en metaforen. Het verhaal blijft in een kringetje steeds hetzelfde vertellen (waar gaat het heen? van kwaad tot erger?) en ook het einde was erg voorspelbaar.
Op haar zesentwintigste verjaardag besluit Noor na een lange periode van stilzwijgen weer contact op te nemen met haar moeder en haar stiefvader Las. Las is terminaal ziek. Nu kan Noor de confrontatie met hen en met haar jeugd niet meer uit de weg gaan. Zowel haar moeder als Las zijn namelijk verslaafd aan drugs. Dat heeft van kinds af aan invloed gehad op Noor. Hoewel het verhaal allesbehalve chronologisch verteld wordt, heb je aan het eind van het boek een heel compleet overzicht van een bijzondere jeugd. Noor houdt zielsveel van haar moeder, maar tegelijkertijd heeft ze het moeilijk met haar. Een prachtige vertelling met evenzo prachtige zinnen beschreven. De titels van de hoofdstukken zijn bovendien geniaal. Ik heb Klaproos in één ruk uitgelezen omdat ik niet kon stoppen.
Toegegeven, ik was wat sceptisch toen ik aan deze roman begon. Namen als Guy Mortier, Peter Verhelst, Herman Brusselmans en Marc Didden prijzen het boek aan en doorheen Vlaanderen werd Noord als snel een hype. En meestal gaan gehypete boeken en ik niet samen. Ook moet ik eerlijk toegeven dat de flaptekst mij niet erg aansprak, als dit boek niet op mijn lijstje voor de debuutprijs had gestaan, had ik het waarschijnlijk niet gelezen. En dat zou zonde zijn geweest. Want wat is Noord een schitterend boek vol pure emoties. Sien Volders weet op papier vast te leggen hoe ik de liefde beleef. Ik las het complete boek op een enkele dag en wilde niet stoppen met lezen. Ook al waren bepaalde plotwendingen voorspelbaar, toch vond ik het mooi. Ik had meerdere keren tranen in mijn ogen en tegen het einde moest ik echt huilen. Prachtig.
Na het afronden van zijn doctoraat in filosofie en een aantal jaren thuis te hebben gezeten zonder een passende job te vinden (320 sollicitatiebrieven en geen enkel resultaat), besluit Marcel het roer omgooien. Hij vervalst zijn cv en solliciteert op de baan van event manager aan de Teniersacademie in Antwerpen. Hoewel ik niet achter de werkwijze van Marcel sta, vond ik hem wel een sympathiek personage. Hij is niet perfect – en dat is realistisch. Naast een nieuwe job neemt hij als mantelzorger de, steeds groter wordende, zorg voor zijn moeder op zich.
De tweede verhaallijn in het boek is geschreven vanuit het perspectief van kunstenares Bodine Bourdeaud’hui. Ze is een jonge moeder die sinds de geboorte van baby Abel haar eigen cultstatus probeert te relativeren. Patricia Jozef geeft de lezer een interessant inkijkje in de wereld van de kunsten, terwijl ze ondertussen menselijke relaties probeert te duiden. Beide hoofdpersonages zijn bezig met hun eigen imago, hebben veel ambitie en zijn op zoek naar geluk. De roman is vlot, maar prachtig geschreven en bij vlagen zeer grappig. De setting in Antwerpen geeft het verhaal een authentiek gevoel mee, net als de imperfecte personages. Een aanrader.
In Ongemakkelijke mensen heeft een naamloos meisje de hoofdrol. Ze groeit in de jaren zeventig op in een klein dorpje, ergens in het rivierenlandschap van Nederland. Centraal in haar leven staat haar opa. Ooit was hij een trotse en machtige visser, nu moet hij zijn dagen slijten op de boerderij. Ik vond de opa van het meisje erg grappig. Hij deed me op sommige momenten ook wel aan mijn eigen opa denken. Sowieso zijn alle personages geloofwaardig en realistisch. Helaas had ik alleen het gevoel dat het verhaal niet echt ergens naartoe ging. De vele herhalingen beginnen op een gegeven moment ook wat te vervelen.
Ongemakkelijke mensen is een chronologische vertelling van het alledaagse leven, waarin de meeste personages niet echt perspectief hebben. Dit is hun leven en zo zal het zijn. Het verhaal leest gemakkelijk en de setting is erg herkenbaar, ook voor iemand die de jaren zeventig niet heeft meegemaakt.
In 2018 maakte ik deel uit van de lezersjury voor de Hebban Debuutprijs. Een jury bestaande uit honderd lezers las de twaalf genomineerde boeken en velde een oordeel. Ieder lid van de lezersjury las vijf boeken.
Voor mij waren dat:
• De avond is ongemak – Marieke Lucas Rijneveld
• Klaproos – Anne-Fleur van der Heiden
• Noord – Sien Volders
• Glorie – Patricia Jozef
• Ongemakkelijke mensen – Elly Biesters
OpdrachtgeverHebbanCategorieNominatielezerDatumapril - juli 2018Linkwww.hebban.nl